Farmakoloji

Farmakoloji Nedir?

Biyolojik olaylara etki eden kimyasal maddeler ile canlılar arasındaki karşılıklı etkileşimleri inceleyen bilim dalıdır. Farmakoloji; İlaç ve diğer maddelerle meydana gelen zehirlenmeleri, semptomları, tedavi usullerini, toksik maddelerin antidotlarının bulunmasını inceleyen bir bilim dalıdır.

İlaç Nedir ?

Hastalıkların teşhisi, iyileştirilmesi, koruması ve cerrahi operasyonların kolaylaştırılması amacı ile kullanılan kimyasal maddelere ilaç denir.

Drog nedir?

İlaç olarak kullanılabilen tek etken maddeyi ifade eder, İlaç ise bir veya birden fazla etken maddeyi içeren farmosötik şekli ifade eder.

Farmakokinetik :

İlaçların canlı organizmada emilimi, dağıtılmasını, geçirdiği değişiklikleri, belli organlarda birikmesini, atılımını ve metabolizmasını inceleyen bilim dalıdır.

Farmakadinami :

İlaç adı verilen kimyasal maddelerin vücut üzerindeki etkilerini inceleyen bilim dalıdır.

Bioformasötik :

İlaçların farmasötik şekillerini içindeki etken maddelerin fizikokimyasal özelliklerini ve ilaçtan beklenilen tedavi edici etki ile görülen etki arasındaki ilişkiyi inceler.

Farmasötik Teknoloji :

İlaç hazırlanmasını ve hastaya verilebilecek biçime getirilmesiyle ilgilenen bilim dalıdır.

Farmakope ( Kodeks ) :

İlaç hakkında birlik oluşturmak amacıyla hazırlanmış resmi kitaptır.

Emniyet Aralığı :

Bir ilacın tedavi dozu ile toksin etki gösteren dozu arasındaki mesafeye emniyet aralığı denir.

Radikal Tedavi :

Hastalık sorunun kökünden halledildiği tedavi yöntemi demektir.

Semptomatik Tedavi ( Palyatif tedavi) :

Radikal tedavinin gerçekleşmediği vakıalarda bulgu ve semptomları ortadan kaldırarak hastayı geçici olarak rahatlatma, hastalığın seyrini ve gelişimini durdurma veya yavaşlatma amacı ile yapılan tedavi yöntemine denir.

İlkel Tedavi ( Ampirik tedavi ) :

Sadece kulaktan dolma ve gözlemlere dayanan modern tıpta geçerliliği olmayan tedavi biçimidir.

İlaçlar nasıl elde edilir?

Bitkiler : Enzimler, selülozlar, esanslar, yağlar bunların başlıcalarıdır.
İnsanlar ve Hayvanlar : Hormonlar, serumlar, enzimler, gamma globulin.
Mikroorganizmalar : Penisilinler ve bazı antibiyotikler.

Sentetik Maddeler : Doğal kaynakla ilaçların daha bol ve daha ucuz elde edilmesi yeni ilaçların geliştirilmesi, ilaçların yan etkilerinin azaltılması amacıyla laboratuvar ortamında sentez yoluyla elde edilen ilaçlardır.

Radyoaktif İzotoplar : Hastalıkların teşhis ve tedavisinde, tıbbı araştırmalarda uygulanır. İyot ve kobalt (I131, CO12)

İnorganik Maddeler : İyot, demir, klorür.

DNA Rekombinasyonu : Labarotuvar ortamında, insan veya deney hayvanlarından elde edilen maddeyi sentezleyen hücrelerin DNA moleküllerinin, bir dizi işlemden sonra kolay ve bol olarak üretilebilen bir mikroorganizmanın stoplazması içine yerleştirilerek, insan veya hayvanın sentezlendiği aynı etken maddenin o mikroorganizma tarafından üretilmesi işlemidir (büyüme hormonu, insülin hormonu gibi.)

Farmakoloji Dalları

Farmakokinetik: İlaçların canlıda emilim, dağılım, metabolizma ve atılımını(itrah) inceleyen bilim dalıdır.
Farmakodinamik: İlaçların canlılardaki kimyasal, fizyolojik etkileri ile etki mekanizmalarını inceleyen bilim dalıdır.
Farmakoterapi: İlaçların, hastalıkların tedavisinde kullanılmasını inceleyen bilim dalıdır.
Moleküler Farmakoloji: Canlıda biyolojik sistemlerle, ilaçlar arasındaki fizik ve kimyasal etkileşmeleri moleküler düzeyde inceleyen bilim dalıdır.
Biyokimyasal Farmakoloji: İlaçlar ile enzimler arasındaki etkileşmeleri inceleyen bilim dalıdır.
Nörofarmakoloji: Sinir sitemini etkileyen ilaçların özelliklerini ve etki mekanizmalarını inceleyen bilim dalıdır.
İmmünofarmakoloji: İlaçların immün sisteme etkilerini inceleyen bilim dalıdır. Klinik farmakoloji Yeni ilaçların, bulunması ve geliştirilmesi amacıyla normal ve hasta insanlarda uygulanmasını ve sonuçların değerlendirilmesini inceleyen bilim dalıdır.
Biyofarmasötik: İlaçların farmasötik şekillerine göre emilimini inceler.
Farmasötik: Kimya İlaçların kimyasal yapısını ve özel şekillerde hazırlanmasını (tablet, ampul, kapsül vb.) inceleyen bilim dalıdır.
Toksikoloji: İlaçlarla veya diğer kimyasal maddelerle meydana gelen zehirlenmeleri, zehirli maddelerin yapısını, özelliklerini, etki mekanizmalarını, zehirlenme belirtilerini ve tedavilerini inceleyen bilim dalıdır.
Kemoterapi İnsan vücudunu istila eden parazit, mikroorganizma ve bakterilerin yaptığı hastalıkların iyileştirilmesini inceler.
Klinik farmakoloji: İlaçların insan organizması üzerindeki etkilerini ve insan vücudundaki sürecini inceler.
Psikofarmakoloji: İlaçların canlı psikolojisi ve davranışları üzerindeki etkilerini inceler.
Radyo Farmakoloji: Radyoaktif maddelerin vücuttaki etkileri ile bunlarla işaretlenmiş ilaçların farmakokinetiğinden bahseder.
Klinik Farmasi: Eczacının farmakoloji bilgilerini hasta yararına kullanması anlamına gelen bir halk sağlığı bilimidir.
Endokrin Farmakoloji: İlaçların canlıların endokrin sistemi, diğer bir deyişle hormonlar üzerindeki etkilerini inceler.
Kardiyovasküler Farmakoloji: İlaçların kalp damar (dolaşım) sistemi üzerindeki etkilerini inceler.
Kronofarmakoloji: İlaçların canlılardaki etkilerinin çeşitli zaman dilimleri içindeki değişimlerini inceler. Diğer bir deyişle ilaç etkisinin kronobiyolojik değişimini ele alır.